شهر نیشابور در گذر زمان

دسته: معماری
بازدید: 94 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 9748 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 44

شهر نیشابور در گذر زمان نشیب و فراز هایی چند را پشت سر نهاده و سوانح بی شماری را تجربه کرده ، دیگر بار ققنوس وار از دل خاکستر ایام بال گشوده، زندگی نوینی را اغازیده است نیشابور شهری است خفته در اعماق تاریخ و قرار گرفته بر چهارراه حوادث، شهری پر خاطره و عبرت انگیز و به گفته دکتر اسلامی ندوشن (( کمتر شهری در سراسر ایران می توان یافت که به نداز نیشا

قیمت فایل فقط 3,900 تومان

شهر نیشابور در گذر زمان

تاریخچه نیشابور:

شهر نیشابور در گذر زمان نشیب و فراز هایی چند را پشت سر نهاده و سوانح بی شماری را تجربه کرده ، دیگر بار ققنوس وار از دل خاکستر ایام بال گشوده، زندگی نوینی را اغازیده است. نیشابور شهری است خفته در اعماق تاریخ و قرار گرفته بر چهارراه حوادث، شهری پر خاطره و عبرت انگیز و به گفته دکتر اسلامی ندوشن : (( کمتر شهری در سراسر ایران می توان یافت که به نداز نیشابور عبرت انگیز و پرخاطره باشد. شهری پر کوه و نازنینی که روزگار مانند پهلوانان تراژدی بزرگترین عزت ها و بزرگترین خواری ها را بر او ازموده است.))  و به گفته محمد رضا شفیعی کدکنی :(( نیشابور فشرده ای است از ایران بزرگ...)) که تاریخ ان را باید از گوشه و کنار کتاب های کهنه و سفالهای عتیق موز های بیگانه و سنگ قبر های شکسته فراهم اورد .نیشابور در طی دوران گذشته خود به دلیل حضور اسطوره ای  و پر حادثه در تاریخ کهن ایران زمین ، داشتن سابقه طولانی و درخشان در فرهنگ و تمدن زبان پارسی ، قرار گرفتن در میر جاده ابریشم و شاهراه ارتباطی خراسان و نیز بخاطر برخورداری از موقعییت ممتاز طبیعی باعث شده تا رنگین کمانی از گنجینه های با ارزش و گردشگری با شهرت ملی و حتی جهانی را در دل خود جا دهد.    

موقعییت جغرافیای نیشابور:

شهرستان نیشابور با قرار گرفتن در خراسان رضوی در محدوده ریاضی 58 درجه و8 دقیقه طول جغرافیایی و35 درجه و52 دقیقه عرض شمالی واقع گردیده است . این شهرستان به شکل بیضی در امتداد رشته کوه های بینالود قرار دارد .

این رشته کوه ها که به صورت نواری در جهت شمال غربی- جنوب شرقی شهرستان امتداد یافته ، نشابور را از شهرستان مشهد ، چناران و قوچان جدا می سازد.

وجه تسمه ی نیشابور :

 شهری پر اوازه که در ادوار تاریخی گذشته به صور و نام های گوناگونی نظیر (( رئونت، تمام اپار خشتر ، ابر شهر، ابه شهر، ایرانشهر، نوشاپور، نیوشاپور، نیسابور، نیسا فور ، نیسه فور ، نشابور، شاد کاخ و...و نیشابور)) از ان یاد می شده ، که اکنون به نام نیشابور معروف است نام نیشابور در کهن ترین دفتر ایرانی یعنی اوستا به گونه ((رئونت)) امده است که به معنای دارنده ی جلال و شکوه می باشد. این واژه در زبان پهلوی بعدها به گونه ی ((رابومند)) که بعدها احتمالـا  به کلمه ((ربوند)) تبدیل شده که اکنون نام دهستانی در بخش مرکزی نیشابور است.

مقدمه ای درباره معماری دوره پهلوی اول:

در مسیر تاریخی تمدن ایران بعد از دو واقه مهم ظهور اسلام و حمله و استیلای طولانی مغولها ، گرایش به غرب به عنوان سومین حادثه شاید مهمترین حادثه تاریخی ایران باشد.

حادثه ای که بر خلاف دو واقعه قبلی به دور از برخورد یا تهاجم قهریه صورت گرفت وبدون آنکه نشانی از جنگ و یا کشور گشایی داشته باشد. با روند تدریجی- تسخیری خود به گونه ای که از ویژگی های دوران مدرنیته است مورد اقبال و پذیرش خاص و عام قرار گرفت. 

با این تحول دگرگونی هایی بر مبنای اندیشه ها و روشهای تغییر شکل یافته در معماری این دوره آغاز شده است . این دوره کوتاه (1320-1299) اما پر تغییر در واقع دوره نوینی در معماری است، که اگرچه با دوره پیش از خود - قاجار-  متفاوت است اما به لحاظ انتخاب و شکل گیری معماری ،معماری دوره بعد از خود نیز قابل توجه است.

حاصل 20 سال معماری دوره پهلوی اول مجموعه ای از بناها و ساختمانهای فراوان در تهران وشهرها بود که خود بیانگر توجه حاکمیت به بهره گیری مناسب از ساخت انهاست ، همچنین در دوره پهلوی اول به شکل رسمی و آشکار ، معماری جدید در مقابل زیر بنایی با معماری سنتی قرار می گیرد . دیدگاه های نوین سیاسی از جمله دین گریزی ، باستان گرایی و تجدد طلبی عملا در معماری به نمایش در می آید و حاکمیت در واقع با معماری تازه خود بیان اندیشه های خویش را اعلام میدارد .

مسئله اصلی اینست که آغاز دوره پهلوی آغاز تغییرات وسیع است. این تحولات تقریبا در همه زمینه ها ایجاد شد تغییراتی که تفاوتی اساسی نسبت به سیر تاریخی گذشته آن داشت.

ویژگی های معماری پهلوی اول: ( دو دهه ی اول قرن چهاردهم شمسی) :

- در یک طبقه بندی کلی بیشتر به ویژگی های دوره بیست ساله که متأثر از تحولات فکری ، اجتماعی و... می پردازیم:

الف: برون گرایی:

 شاید از بزرگترین و قدیمی ترین مشخصه های معماری گذشته ایران که آن را از دیگر مکتبها – به ویژه سبکهای معماری غربی- متمایز می سازد پدیدۀ درون گرایی است، این ویژگی که یا به « دلیل وضع جغرافیایی خاص بسیاری از مناطق ایران، یعنی خشکی، بادهای مختلف، شنهای روان و ... که امکان ساخت بناهای برون گرا نبود» وجود داشته است و یا اینکه « به خاطر عدم امنیت و با توجه به امنیت و نیز محرمیت یک معماری درون گرا شده است» چنان وسیع بوده است که به عنوان یک اصل انکارناپذیر رعایت شده است. اگر پذیرفته شود که اهمیت فرهنگی – اجتماعی و به عبارتی موضوع اعتقادی این پدیده به مرور زمان بردرجه امنیتی آن اولویت پیدا کرده و این امر بیشتر در حوزه عمومی و سکوتی رایج شده است، نباید نادیده گرفت که در آثار معماری نظیر مساجد و متعلقات آن و نیز کوشک و باغ توجه به معماری برون گرا هم وجود داشته است.

معماری برون گرا، با قرار دادن عناصر و اندامهای معماری در حول یک حیاط، ارتباط مستقیم بنا را به داخل، (حیاط) برقرار و ارتباط آن را با بیرون با به کارگیری دیوارهای بلند بنا جدا ساخته و تنها فضای ارتباطی داخل با خارج به وسیله دهشتی و درب ورودی انجام می شود.

شکل گیری و حضور این پدیدۀ کهن درمعماری ایران قاطعانه تا پایان دورۀ قاجار ادامه داشت. اولین بناهای حکومتی و یا دولتی اواخر قاجار و نیز تحولات عقیدتی و اجتماعی در آغاز دورۀ پهلوی اول مهم ترین خصلت معماری گذشته ایران را نیز تغییر داد و بناها در همه حوزه ها و دسته بندیهای ساختمانی به ناگهان از درون به بیرون چرخش داده شده اند. این گردش به طور بنیادین بر دیگر عناصر معماری ایران و پیدایش مواردی جدید در حوزه معماری و شهرسازی نظیر خیابانها، کوچه ها، پنجره ها، نماها و به عبارتی فضاهای تازه و نوین تأثیر گذاشت.

بنابراین پدیدۀ برون گرایی نخست در اندیشه ها شکل گرفت و متعاقب آن و بنا به نیازهای خواسته یا ناخواسته و در نهایت با پذیرش آن به ومعماری و ایجاد بناهای شهری نوین سرایت نمود.اولین ساختمانهای بزرگ و مهم شهر نظیر شهربانی، شهرداری، وزارتخانه ها، بانکها و مراکز تجاری در راسته خیابانها به نمایش فعالیت و رفتارهای خود پرداختند که پیش از این در درون انجام می شد. این نهضت نمایشی علاوه بر اینکه فضای بیرونی را فعال تر، زنده تر، شلوغ تر و متنوع تر ساخت به سرعت در بافت شهری و حوزه مسکونی نیز وارد شد و بافت شهرها به گونه ای در آمد که اگر چه دیر یا زود انجام می گردید اما بی پروا و گستاخانه صورت گرفت.

تحول برون گرایی در معماری،همچون  اندیشه و تفکر برون گرایی در ساحت سیاسی و اجتما عی از در مصالحه و نگرش گام به گام و تطبیقی وارد نشد بلکه با این نظر که هر آنچه هست مایه عقب ماندگی است نفرت انگیز تلقی گردید. حصار ناصری به مثابه نماد درون گرایی درشهر سازی کهن فرو ریخت در حالیکه هیچ گونه مانعی برای توسعه شهر و گرایش برون گرایانه نبود. دروازه های شهر تهران که همچون تنها ورودی خانه ها، یگانه نقاط ارتباطی داخل و خارج شهر بودند ویران گشت چرا که اول به عنوان میراثی از نظام گذشته یعنی قاجار  و دیگر به عنوان شباهت مذهبی گونه آنها، دو نماد آشکار آن بود،در صورتی که میتوانست مظهر تحول و گذر از یک دوره به دورهای دیگر باشد و چرخه تاریخی را در آیینه معماری به قضاوت بگذارد. برون گرایی شاخص ترین پدیده معماری در دوره پهلوی اول بود که یا به دلایل گوناگون و سریع تحولات این دوره نخواست خود را با درون گرایی معمعری گذشته ایران تطبیق دهد و یا معماری  سنتی ایران نتوانست خود را با این پدیده هنگام گرداند.پدیده ای که زاییده تفکر مدرن وپیوند خورده با فرایند تجددگرایانه بود.

قیمت فایل فقط 3,900 تومان

برچسب ها : شهر نیشابور در گذر زمان , پژوهش , شهرسازی‌ , معماری , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق , , City of Neyshabur over time