مداخله ارگونومی

دسته: صنایع
بازدید: 103 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 50 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 56

در حقیقت از این زمان بود كه علم مزبور به طور جدی به عنوان علمی موثر برای «پیشگیری» حوادث صنعتی با آسیب های جانی و مالی شناخته و مورد استفاده قرار گرفت دوره سوم یا به عبارت دیگر «نسل سوم» علم فاكتورهای انسانی در آغاز دهه هشتاد (میلادی) آغاز شددر این زمان تدریجا این اندیشه متبلور شد كه در رابطه انسان با ماشین، نه تنها باید به بررسی تعامل این دو عا

قیمت فایل فقط 4,900 تومان

مداخله ارگونومی

فهرست

عنوان                                                                                                              صفحه

مقدمه .................................................................................................................... 1

مداخله ارگونومی در كشور های در حال توسعه ................................................ 3

انتفال تكنولوژی و ارگونومی................................................................................ 6

كارهای آموزشی – پژوهشی در ایران ................................................................ 9

مداخله ارگونومی در صنعت ................................................................................ 10

بررسـی ارگونومی درایران.................................................................................. 13

مداخله ارگونومی در بزرگترین شركت خودروسازی ایران ............................ 16

-         معرفی روشها و بیان تجربیات ....................................................................... 16

-          مقدمه و اهداف .............................................................................................. 16

-         مواد و روش ها ............................................................................................. 19

-         بحث ................................................................................................................ 27

بررسی علل غیبت از كار در شركت ایران  خودرو ........................................... 31

-         مقدمه .............................................................................................................. 31

-         وضعیت موجود در شركت ............................................................................ 36

-         روش انجام كار .............................................................................................. 37

-         نتیجه گیری...................................................................................................... 38

طرح كنترل آلودگی صوتی در خطوط صافكاری سالن بدنه سازی شركت ایران
     خودرو ............................................................................................................. 43

-         مقدمه و اهداف ............................................................................................... 44

-         روش انجام كار............................................................................................... 45

طرح بهینه سازی ایستگاه های كار .................................................................... 49

-         مواد و روش ها ............................................................................................. 51

-         نتایج ................................................................................................................ 52

-         بحث ................................................................................................................ 53

پیشنهادات ............................................................................................................. 55

و درآخر ............................................................................................................... 56

منابع ..................................................................................................................... 59

- مقدمه

از زمان پیدایش علم فاكتورهای انسانی تاكنون سه دوره متفاوت در حیات آن قابل تمایز می باشد. دوره اول كه برخی آن را عصر «نسل اول» این علم محسوب می دارند، تقریبأ مقارن با سال های 1945 تا1960 است. در این دوره كوشش بنیان گذاران علم فاكتورهای انسانی (و در آن زمان روانشنا سی مهندسی) منحصرأ معطوف و مصروف طراحی و بهبود ایستگاههای كار تعبیه شده در سلاح های مختلف مثل هواپیما، تانك، كشتی و غیره، طراحی مشاغل و عمدتأ كارهای یدی و بدنی، بهبود نمودارها و آلات و ادوات كنترل ماشین مثل اهرم، كلید و غیره و بطور كلی تسهیل روابط تعاملی انسان- ماشین در موارد بسیار اختصاصی، جزئی و در سطح «خرد» متمركز شد.

در فاصله سال های 1980 - 1960 كه در حقیقت «دوره دوم» حیات علم فاكتورهای انسانی است به لحاظ رواج استفاده از كامپیوتر در سطح جامعه و نیز افزایش میزان مشاغلی كه بیشتر نیازمند كار فكری بوده تا فعالیت یدی و بدنی، این علم با اولین مرحله تكاملی خود مواجه شد. در مقطع زمانی مذكور محققان این رشته بیشتر توجه خود را معطوف به مطالعه بر روی نحوه كسب و پردازش اطلاعات از جانب انسان كردند. در این دوره علم فاكتورهای انسانی مقولاتی در ارتباط با ظرفیت و قابلیت حواس شنوایی و بینایی جهت پذیرش و جذب و ضبط علایم و اطلاعات، طرز كار سیستم حافظه، توجه، ادراك، كارفكری تصمیم گیری و غیره را مدنظر قرار داد. این دوره را كه مصادف با پرتاب سفینه های با سرنشین به فضا توسط سازمان هوانوردی و فضایی امریكا (NASA) بود را می توان دوره شكوفایی و باروری علم فاكتورهای انسانی محسوب كرد كه ما حصل آن تالیف و تدوین مهم ترین كتب و مراجع این علم می باشد. البته لازم به یادآوری است كه یكی از مهم ترین حوادث در حیات علم فاكتورهای انسانی در اواخر این دوره، یعنی در سال 1979 ، به وقوع پیوست و آن حادثه ای در نیروگاه اتمی «تری مایل آیلند» واقع در ایالت پنسیلونیا در ایالات متحده امریكا بود. علت العلل این حادثه كه منجر به تعطیل همیشگی یكی از را كتورهای این نیروگاه و تخلیه موقت بیش از 140000 تن سكنه اطراف آن و میلیاردها دلار ضرر و زیان شد، همانا سر در گمی و اشتباه كاركنان اطاق كنترل عنوان شد. علت آن نیز به نوبه خود عدم ملحوظ داشتن ملاحظات اولیه فاكتورهای انسانی در طراحی اطاق كنترل ذكر شد و این امر در تمام گزارشات و تحقیقات بعدی به عنوان مهمترین نقص «فنی»این نیروگاه تشخیص داده شد. در هر صورت این واقعه نقطه عطفی در تاریخ علم فاكتورهای انسانی محسوب می شود، زیرا كه موجب آشنایی مقامات كشوری و افكار عمومی در امریكا با اثرات حیاتی توجه به ملاحظات این علم در بهره برداری سالم و صحیح از تكنولوژی گردید.

در حقیقت از این زمان بود كه علم مزبور به طور جدی به عنوان علمی موثر برای «پیشگیری» حوادث صنعتی با آسیب های جانی  و مالی شناخته و مورد استفاده قرار گرفت . دوره سوم یا به عبارت دیگر «نسل سوم» علم فاكتورهای انسانی در آغاز دهه هشتاد (میلادی) آغاز شد.در این زمان تدریجا این اندیشه متبلور شد كه در رابطه انسان با ماشین، نه تنها باید به بررسی تعامل این دو عامل در سطح بررسی ایستگاه های كاری و توانائی های روانی انسان ها پرداخت، بلكه در سطوح دیگر، از جمله آموزش و تحلیل عملكرد انسانها در حوزه ای فراخ تر و فراتر از محیط كاری درون اتاق كنترل و یا كابین خلبان را باید مورد بررسی قرار داد (علت تحت توجه قرار گرفتن این مقولات كه شاید به ظاهر دور از عرصه های محیط كاری قلمداد شوند، همانا تاثیر مستقیم و نهایی آنها بر رفتار و عملكرد انسان اپراتور در حال انجام كار می باشد.) بدین ترتیب قلمروی «كلان» علم فاكتورهای انسانی متولد شد و مقولاتی از قبیل تاثیر تكنولوژی روی سازمان و مدیرت واحدهای صنعتی، نیازهای خاص سازمانی و اداری یك تكنولوژی مخصوص، نقش ساختار سازمانی در عملكرد و ایمنی یك تكنولوژی، تاثیر فرهنگ نهادی و سازمانی بر روی كارایی، كیفیت تولید و ایمنی و بالاخره اثرات فرهنگ جامه بر روی كاردهی و عملكرد كل سیستم متشكل از مورد مطالعه قرار گرفت.

مداخله ارگونومی در كشورهای در حال توسعه صنعتی

ارگونومی و كشورهای در حال توسعه صنعتی:

          در طول یك قرن گذشته توسعه صنعتی به مقدار بسیار زیادی به توسعه اقتصادی كشورها وپیشرفت اجتماعی در دنیا كمك كرده است. در این مقوله سهم كشورهای توسعه یافته صنعتی از سهم كشورهای در حال توسعه صنعتی به مراتب بیشتر بوده است تا آنجا كه در حال حاضر یك وضعیت بسیار ناعادلانه در این دهكده جهانی حكم فرماست.

          از زمان جنگ جهانی دوم، صنایع به مقدار زیادی در جهت چند ملیتی و جهانی شدن پیش رفته اند. در حال حاضر سرمایه گذاری خارجی بطور متوسط بیش از 60 در صد كل سهم سرمایه گذاری در كشورهای در حال توسعه صنعتی را تشكیل می دهد.این پیشرفت سریع جهانی شدن صنعت و انتقال تكنولوژی از كشورهای صاحب صنعت به كشورهای در حالت توسعه صنعتی همیشه نتایج مثبت نداشته است. انتقال سریع تكنولوژی و پیشرفت صنعتی در كشورهای در حال توسعه صنعتی فشارهای زیاد جسمی و روحی بر طبقه كارگر و گروههای فعال این كشورها وارد نموده است و در بسیاری از موارد مشكلات اجتماعی و زیست محیطی ایجاد نموده است.

          در كشورهای پیشرفته صنعتی كار برد علم ارگونومی به كاهش فشارهای كار و ایمنی نمودن محیط كار و در نتیجه افزایش بهره وری كار كمك نموده است. امروز علم ارگونومی در این كشورها به عنوان هماهنگ كننده و ایجاد توازن ما بین عوامل مختلف و درگیر سیستم های صنعتی و خدماتی جهت ایجاد توسعه پایدار و افزایش بهره وری و حفظ سلامت و رضایت افراد در گیر بكار گرفته می شود.

          متاسفانه در كشورهای در حال توسعه صنعتی به علت عدم آگاهی، نبودن مقررات ایمنی، بهداشت و ارگونومی، نبودن سازمان های اجرایی متعهد و عدم علاقمندی و توجه كارفرمایان و سازمان های كارگری به این اصول مشكلات زیادی محیط های كاری این كشورها را در برگرفته ودر نتیجه بهره وری سیستم ها و كیفیت محصول این كشورها قابل رقابت با كشورهای پیشرفته صنعتی نیست.

          عدم رعایت اصول ارگونومی در برنامه ریزی توسعه موجب زیان های بسیاری در كشورهای در حال توسعه صنعتی شده است. اتفاقات ناهنجار بوپال در كشور هندوستان مثالی است از صدها نمونه نا موفق توسعه صنعتی در كشورهای در حال توسعه در مورد بوپال، قرار دادن محل كارخانه در كنار منازل مسكونی مردم و رعایت نكردن اصول ارگونومی در انتقال تكنولوژی دلیل اصلی این حادثه بوده است.

          مورد دیگر كه در رابطه با توسعه صنعتی و ارگونومی مورد اهمیت است توجه به فرهنگ ایمنی در محل های كاری است. كمبود فرهنگ ایمنی در میان كارگران و مدیران صنایع و عدم تعهد به این اصول همراه با ضعف منابع انسانی و مالی از دلایل دیگر عدم توجه به اصول ارگونومی در مراكز كاری این كشورهاست.

          كمبود دانش عمومی و گذر سریع از فرهنگ كشاورزی -روستایی به صنعتی-  شهری باعث عدم جدی گرفتن این اصول در صنایع كشورهای در حال توسعه صنعتی شده است . این نادیده گرفتن ها در صنایع كوچك كه بخش بزرگی از فعالیت های اقتصادی را در این كشورها شامل می گردد بیشتر است. صنایع كوچك معمولأ شامل بازبینی های دوره ای موسسات دولتی مسئول قرار نمی گیرند. كمبود سرمایه و دانش نیز در این صنایع كوچك باعث افزایش مشكلات و عدم توجه به اصول ایمنی- ارگونومی است از عوامل دیگری كه در كشورهای در حال توسعه صنعتی باعث كاهش سلامت و بهره وری نیروی انسانی است، پایین بودن بهداشت عمومی، تغذیه ناكافی، عدم توجه دولت ها به نیازمندی های اولیه مردم و كمبود در آمد افراد و دیگر مشكلات اقتصادی -اجتماعی است كه به ویژه گروه كارگری با آن در گیر است.

انتقال تكنولوژی و ارگونومی:

          كشورهای در حال توسعه صنعتی انتقال تكنولوژی را به عنوان سریع ترین راه پیشرفت اقتصادی و در نهایت بهبود كیفیت زندگی مردم میدانند. تنها به علت مجموعه عوامل پیچیده فرهنگی – اجتماعی – زیر بنائی – اقتصادی – صنعتی و انسانی این سیاست همیشه منجر به بهبود اقتصاد و افزایش كیفیت زندگی اكثریت مردم نشده است.

          اكنون بسیاری از كشورهای در حال توسعه به علت توسعه شتاب زده صنعتی و بی توجهی به اصول ارگونومی در وضعیتی به مراتب بدتر از قبل از توسعه صنعتی خویش قرار دارند.

          از طرف دیگر شواهد متعددی نشان دهنده آنست كه انتقال تكنولوژی به كشورهای در حال توسعه صنعتی برای برخی از صنایع فرار از مقررات ایمنی- ارگونومی در كشورهای صنعتی است. علاوه براین برخی از  كشورهای در حال توسعه صنعتی بخاطر ایجاد شغل و با بی توجهی به سلامت انسان ها و بی ارزش شناختن رفاه جامعه تن به وارد كردن صنایع نامتناسب و یا چشم پوشی از اصول ارگونومی می كند.

          افزایش موقت و كوتاه مدت سوددهی براساس كاهش هزینه های ضروری موقعی امكان پذیر است كه نه مقررات دولتی وجود داشته باشد، نه آگاهی عمومی و نه مدیریت مسئول و آینده نگر. متاسفانه در بسیاری موارد توجه به سوددهی كوتاه مدت و نادیده گرفتن اصول یك توسعه پایدار باعث مشكلات زیاد اجتماعی – اقتصادی شده و در نتیجه به افزایش فاصله مابین كشورهای پیشرفته و در حال توسعه صنعتی در عرصه رقابت جهانی منجر شده است.

مداخله ارگونومی در كشورهای در حال توسعه صنعتی:

          انتقال تكنولوژی نامناسب كه قابل تطابق با شرایط محلی نباشد و عدم توجه به اصول ارگونومی در برنامه توسعه صنعتی را باید بع عنوان عوامل مهم عقب افتادگی در كشورهای در حال توسعه صنعتی دانست. این عدم توجه موجب ایجاد یك دوره باطل بیكاری، بدی سلامت، نرخ بالای تصادفات، انگیزه پائین ، افزایش فشارهای جسمی – روانی و كاهش بهره وری در محیط های صنعتی خدماتی شده است. هدف از كاربرد ارگونومی شكستن این دور باطل و ایجاد محیط كاری سالم، ایمن و بهره ور است. هدف ایجاد سیستم هایی است كه تمام اعضای متشكله آن (شامل انسان- تكنولوژی – محیط فیزیكی و سازمانی) در هماهنگی كامل جهت بهینه سازی و افزایش كمی و كیفی بازده سیستم بكار گرفته شوند.

          متاسفانه منافع كاربرد ارگونومی در سیستم های صنعتی و خدماتی هنوز بخوبی برای مردم كشورهای در حال توسعه صنعتی تفهیم نشده است. دلایل این عدم موفقیت را می توان در سه عامل اصلی زیر جستجو كرد .

1-   كمبود دانش و آگاهی عمومی در مورد سهم ارگونومی در بهبود سلامت، رضایت و بهره وری انسان.

2-    عدم تعهد كارفرمایان و عدم در خواست اتحادیه های كارگری و كارگران و بی توجهی سازمان های مسئول دولتی به ارگونومی و كاربرد آن.

3-   كمبود علاقه ارگونومیست های كشورهای پیشرفته صنعتی به مسایل و مشكلات كشورهای در حال توسعه صنعتی.

ارگونومی در كشورهای پیشرفته صنعتی از بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان یك

علم متولد شده و بیشتر كارهای پژوهشی و آموزشی در این كشورها انجام می شود و به همین خاطر ارگونومی در كشورهای در حال توسعه صنعتی بسیار جوان و در موارد زیادی ناشناخته است.

          اما كشورهای در حال توسعه صنعتی حدود 140 كشور از 191 كشور سازمان ملل متحد را تشكیل می دهند و جمعیت آنها شامل سه چهارم كل جمعیت جهان است. در مقایسه با كشورهای پیشرفته صنعتی، كشورهای در حال توسعه نیازمند بیشتر كاربرد ارگونومی می باشند، زیرا این كشورها دارای مشكلات و مسایل بسیار زیادتری در محیط های كاری خود می باشند مسایل و مشكلات در محیط های كار كشورهای در حال توسعه صنعتی متفاوت از كشورهای پیشرفته صنعتی است. دلیل این امر تفاوت بسیار مابین كلیه فاكتور های تشكیل دهنده سیستم های كاری این دو است . شرایط محیط كار، توانایی های نیروی انسانی، نوع مدیریت و سازمان، سطح تكنولوژی مورد استفاده، عوامل فرهنگی و اجتماعی در این سیستمها متفاوت است. به همین خاطر كشورهای در حال توسعه صنعتی نیازمند روش های ارگونومی متناسب با شرایط خاص خود هستند. اما بعلت كمبود دسترسی به منابع و دانش ارگونومی در این كشورها آنها نیازمند كمك و همكاری علمی و علمی با كشورهای صاحب این دانش هستند. این همكاری البته منافع دو طرفه برای هر دوی گروههای در گیر در بر خواهد داشت. مهمترین كمك به كشورهای در حال توسعه صنعتی همكاری در بخش آموزشی است.

          تعلیم و تربیت ضرورت كلیدی برای افزایش صلاحیت و كار آئی مردم جهت كاربرد اصول ارگونومی در محیط های كاری است. آموزش ارگونومی باید منجر به ایجاد یك پروسه اجرایی در محیط های كار بشود. هدف از آموزش ارگونومی ایجاد آگاهی و دانش در میان كارگران در زمینه شناخت خطرهای محل كار، ارزیابی و سنجش شرایط محیط كار، ارائه راه حل های قابل اجرا، اجرا و بهبود شرایط محیط كار بوسیله مشاركت همه افراد درگیر است. بنابراین آموزش ارگونومی باید منطبق با نیازمندی ها، فرهنگ و سطح تكنولوژی و دانش افراد باشد تا افراد بتوانند با استفاده از امكانات موجودشان مسائل خود را ارزیابی و مرتفع نمایند.

كارهای آموزشی پژوهشی در ایران:

خوشبختانه ایران نسبت به سایر كشورهای در حال توسعه صنعتی در زمینه 

دانش ارگونومی مقام نسبتا بالائی دارد. ما خوشبختانه تعداد زیادی  ارگونومیست صاحب نام در جهان داریم كه ظرفیت بالا و موثری برای ارتقاء دانش ارگونومی در كشور ما هستند.

          خوشبختانه ارگونومی در چندین دانشگاه تدریس می شود و علاقمندی به این رشته بخصوص پس از تشكیل انجمن ارگونومی در ایران بسیار رو به افزایش است. در زمینه كاربرد ارگونومی در صنعت نیز ایران دارای مقام بالایی نسبت به بسیاری از كشورهای در حال توسعه صنعتی است. ارگونومی از سال 1993 بصورت جدی در داخل صنعت ایران بكار گرفته شد. فعالیت های مركز ارگونومی كشورهای در حال توسعه در ایران از تاریخ 1995 یعنی ده سال پیش در ایران آغاز گردید.در این مدت بیش از 485 نفر از مدیران صنایع، كارمندان دانشگاهی و كارمندان سازمان های دولتی در كارگاه های آموزش مقدماتی ارگونومی گرفته اند. در دانشگاه لولیا 9 نفر دختر و پسر ایرانی موفق به اخذ فوق لیسانس ارگونومی شده اند و چهار دانشجوی ایرانی مشغول پژوهش در زمینه های مختلف ارگونومی در ایران برای دوره دكترا هستند . علاوه براین با همكاری

CEDC دو دوره آموزشی دانشگاهی در دست آمادگی است تا در مراكز آموزشی ایران ارائه شوند. 

جهت دریافت فایل مداخله ارگونومی لطفا آن را خریداری نمایید

قیمت فایل فقط 4,900 تومان

برچسب ها : مداخله ارگونومی , طرح توجیهی مداخله ارگونومی , دانلود مداخله ارگونومی , صنایع , ارگونومی , وضعیت موجود در شركت , بررسی علل غیبت از كار در شركت ایران خودرو , دانلود طرح توجیهی , مداخله ارگونومی در بزرگترین شركت خودروسازی ایران , پروژه دانشجویی , مداخله ارگونومی در كشورهای در حال توسعه صنعتی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , پایان نامه , دانلود پروژه